De kloof dichten tussen mensen die volledig vertrouwd zijn met de nieuwste technologieën en zij die niet meer mee zijn, is een absolute prioriteit. Ook de smartphoneverslaving bij jongeren is een probleem. Dat zegt Vlaams minister van Media Benjamin Dalle (CD&V), in een reactie op de resultaten van de Digimeter, het jaarlijks onderzoek van onderzoeksinstelling imec dat naar de digitale gewoontes van de Vlaming peilt.
Steeds meer Vlamingen blijken moeilijkheden te ervaren met nieuwe digitale technologieën, blijkt uit de nieuwste resultaten van de Digimeter. 43 procent van de ruim 2.800 bevraagde Vlamingen geeft aan moeite te hebben met nieuwe platformen en online dienstverlening. Twee jaar geleden lag dat percentage nog op 35 procent.
Het zelfvertrouwen van mensen over het gebruiken van digitale technologieën is daarnaast gedaald. Op twee jaar tijd ging het van 88 procent mensen die aangaven zichzelf in staat te zien om nieuwe digitale vaardigheden te leren, naar 79 procent. Ook bij jongeren, waarvan vaak geacht wordt dat ze mee zijn met de nieuwste digitale snufjes, is het zelfvertrouwen dalend.
Digitale kloof
"De digitale kloof is sinds de coronacrisis op scherp gesteld: nooit eerder waren we zo afhankelijk van technologie, maar nooit eerder dreigden ook zoveel Vlamingen uit de boot te vallen. De opmars van artificiële intelligentie stelt dit contrast enkel nog scherper", zegt minister Dalle in een reactie. "We zetten daarom als overheid volop in op het verkleinen van de digitale kloof, bijvoorbeeld via tien initiatieven van de VRT, zoals de Radio2Digitour. Ook het Vlaams Kenniscentrum voor Mediawijsheid heeft ook als opdracht hier specifiek op in te zetten."
Ook voor het onderwijs en voor jongeren is het volgens de minister belangrijk om mee te blijven met de digitale nieuwigheden. "In een schoolomgeving kan er een veilig en verantwoord kader worden uitgezet om met nieuwe technologieën in aanraking te komen", stelt de minister. "Zo kunnen we jongeren leren hiermee aan de slag te gaan en hen op een kritische manier leren kijken naar zaken als AI."
Een andere duidelijke trend bij jongeren is dat ze vatbaar blijken voor verslaving aan smartphones en sociale media. 43% van de jongeren geeft zelf aan verslaafd te zijn aan hun telefoon. Dalle: "Al is dit cijfer ook hoopgevend: het toont dat veel jongeren zich bewust zijn van de tijd die ze op hun smartphone spenderen. Het is goed dat jongeren zichzelf een spiegel voorhouden. We moeten hen helpen om gezond om te gaan met sociale media en ouders ondersteunen in de 'mediaopvoeding' van hun kinderen."
AI
Daarnaast wijst de Digimeter uit dat AI-tools zoals ChatGPT voor een enorme verandering hebben gezorgd in de manier waarop Vlamingen technologie gebruiken. Nooit eerder wist een softwareprogramma zo snel door te breken bij de Vlaming. 90 procent van de bevraagden geeft aan AI te kennen, 80 procent kent ook generatieve AI. Ruim een derde heeft AI al een keer gebruikt, en 18 procent is een 'gewoontegebruiker' en heeft artificiële intelligentie dus geïmplementeerd in zijn of haar dagelijks leven. Bij de jongerencategorie, de 18- tot 24-jarigen, liggen de cijfers nog hoger: van hen geldt 42 procent als gewoontegebruiker.
"De steile opgang van AI is opmerkelijk", vindt ook Vlaams minister van Media Benjamin Dalle (CD&V). "Onder meer de combinatie van het innovatief karakter en de relatief lage drempel voor gebruik is zeer aantrekkelijk gebleken. Echt verrassend zijn de cijfers dus niet, al liggen ze uiteindelijk nóg hoger dan verwacht."
Dalle vindt het daarnaast positief dat een meerderheid van de Vlamingen zich bewust is van de negatieve kanten van de technologie. "Hopelijk zal dat cijfer in de toekomst nog verder groeien", zegt hij. "Maar het neemt niet weg dat bepaalde elementen van AI goed moeten opgevolgd worden door beleidsmakers en er ook wetgevend moet opgetreden worden tegen de meer nefaste effecten van de AI-revolutie. De introductie van de AI Act is daar een goeie aanzet voor op Europees niveau, en we zullen ook zelf bekijken wat we op Vlaams niveau kunnen ondernemen om het gebruik van AI zo transparant en verantwoord mogelijk te houden."