"Behoud wat ons samenbrengt: de Zinneke Parade moet blijven"

Inleidende toelichting in de commissie Financiën en Algemene Zaken

Mijnheer de voorzitter, beste collega’s,

De Zinneke Parade heeft twee maanden geleden een duidelijke noodkreet gelanceerd: op 25 mei 2025 vierde Zinneke haar 25^ste verjaardag. Maar vandaag staat hun toekomst op het spel.

De organisatie weet vandaag niet met welke gewestelijke middelen ze in 2026 zal kunnen werken. Zonder duidelijkheid dreigt de editie van 2026 zwaar afgeslankt te worden of in het slechtste geval helemaal niet door te gaan.

Precies daarom ligt deze resolutie vandaag voor: om vanuit het parlement een duidelijk signaal te geven dat het Brussels Gewest zijn verantwoordelijkheid opneemt. Om te waarborgen dat Zinneke 2026 er effectief kan komen én ervoor te zorgen dat er een duurzamer financieringskader ontstaat voor dit soort projecten.

Met dit voorstel van resolutie vragen we de Regering om duidelijke, structurele en tijdige steun aan de vzw Zinneke en aan de Zinneke Parade, waarvan de volgende editie gepland staat op 30 mei 2026. Zinneke is geen folklore voor één dag, geen “leuk evenementje” dat we er eens om de twee jaar bijnemen. Het is een tweejaarlijks socio-artistiek traject dat duizenden Brusselaars samenbrengt in een proces van creativiteit, participatie, ontmoeting en samenwerking.

De Zinneke Parade ontstond in het kader van Brussel 2000 – Culturele Hoofdstad van Europa en geldt vandaag als een van de weinige blijvende erfenissen van dat culturele hoogtepunt. Sindsdien is Zinneke uitgegroeid tot een van de meest krachtige en herkenbare symbolen van onze stad. Elke editie mobiliseert ongeveer 150 kunstenaars en een netwerk van ongeveer 140 partnerorganisaties, komende uit tal van sectoren. Ongeveer 2.000 deelnemers bouwen, gedurende twee jaar, aan een traject dat sociale cohesie versterkt en de culturele expressie van alle Brusselaars zichtbaar maakt. De parade zelf trekt tussen de 40.000 en 80.000 toeschouwers, maar de echte kracht ligt in de voorbereiding die diep in de Brusselse wijken is geworteld. Zinneke is een stuk van het stedelijk weefsel van Brussel geworden.

Vandaag staat dit unieke model onder druk. De voorbije maanden hebben aangetoond dat projecten met een meerjarige werkcyclus bijzonder kwetsbaar zijn in tijden van politieke onzekerheid. Door het uitblijven van een Brusselse regering en de periode van voorlopige twaalfden verkeren honderden organisaties in onzekerheid. Wij zijn ons daarvan volledig bewust. En precies daarom vragen we om net nu duidelijkheid te bieden waar dit strikt noodzakelijk is.

Zinneke is namelijk méér dan een organisatie: het is een stedelijk netwerk, een ruggengraat die meer dan 150 partners verbindt. Dit netwerk kan alleen functioneren dankzij continuïteit. Als de editie van 2026 wegvalt, valt dat netwerk uit elkaar — niet omdat de wil ontbreekt, maar omdat een tweejaarlijkse cyclus zich niet laat onderbreken zonder permanente schade. Juist op een moment dat Brussel institutioneel én maatschappelijk door zwaar weer gaat, zou het verlies van de Zinneke Parade een bijzonder schadelijke klap zijn, zowel voor het culturele ecosysteem als voor de uitstraling van onze hoofdstad.

Het belang van Zinneke voor Brussel

Het belang van Zinneke gaat veel verder dan de parade zelf. Zinneke is een socio-artistieke organisatie die een ruimte creëert voor ontmoeting, samenwerking en creativiteit in álle Brusselse wijken. Kunstenaars, vrijwilligers, bewoners, organisaties, scholen, jeugdwerkingen en buurtverenigingen werken twee jaar lang samen in 18 tot 21 zogenaamde Zinnodes, waarin ze leren creëren met elkaar in plaats van naast elkaar.

Zinneke financiert elke Zinnode via twee vaste budgetten:

• € 18.000 voor artistieke coördinatie

• tot € 30.000 werkingsbudget

Deze budgetten zijn essentieel voor de partnerorganisaties die de Zinnode beheren.

Dat betekent dat tientallen Brusselse organisaties — die zelf ook in een moeilijke situatie zitten — rechtstreeks afhankelijk zijn van de financiële stabiliteit van Zinneke om hun werking in 2026 te kunnen voortzetten.

Zinneke werkt structureel samen met actoren uit uiteenlopende sectoren:

• de jeugdsector,

• de welzijnssector,

• de cultuursector,

• het onderwijs,

• de socioculturele sector,

• en tal van lokale verenigingen.

Het gaat dus niet om de stabiliteit van één organisatie, maar om de continuïteit van een stedelijk netwerk dat over meerdere beleidsdomeinen heen werkt.

De Parade is een grootstedelijk evenement dat telkens duizenden actieve deelnemers en tienduizenden toeschouwers aantrekt. Naast de grote parade in het centrum van Brussel, zijn er ook 3 tot 5 soumonces, repetities, in andere gemeenten.

Het woord “Zinneke” — ooit een verwijzing naar zwerfhonden en vandaag een geuzennaam voor de gemengde, pluralistische Brusselaar — symboliseert precies wat Brussel is: divers, meertalig, meervoudig, creatief, hybride en trots op die mengvorm.

Zinneke is bovendien het belangrijkste blijvende resultaat van Brussel 2000 – Culturele Hoofdstad van Europa. Zinneke is sindien gegroeid, heeft zich verder verdiept en is vandaag duurzaam verankerd in het culturele en sociale landschap van Brussel.

Ook academische analyses beschrijven Zinneke als een voorbeeld van “urban togetherness”: een stad die samenkomt door te creëren, door elkaar te ontmoeten rond een gedeeld project, door samenwerking over grenzen van cultuur, taal, leeftijd en achtergrond heen. Zinneke is bovenal ook een element van gemeenschapsvorming.

Met de renovatie van het gebouw op het Masuiplein kreeg Zinneke een permanent stedelijk ankerpunt waar materiaal, kennis en ruimte worden gedeeld. Het is een broedplek waar circulaire creatie, participatie en sociale dynamieken samenkomen. Mazui is daarenboven een erkend (internationaal) voorbeeld van circulaire architectuur en hergebruik van materiaal. Jaarlijks krijgt Zinneke meer dan 20 (internationale) groepen over de vloer om het project te komen bekijken. Ze zijn eveneens opgenomen in de expo Urban Legend van OUEST architecten, nu lopend in de Bozar, hebben prijzen gewonnen en zijn vermeld in diverse publicaties.

Ook internationaal is Zinneke een visitekaartje voor Brussel. Europese media beschrijven de Parade als hét beeld van een stad die erin slaagt om diversiteit om te zetten in kracht en verbeelding. In verschillende beleidsdossiers wordt Zinneke geciteerd als voorbeeldproject rond cultuurparticipatie en stedelijke inclusie.

En ten slotte is Zinneke als methode uniek. De Zinnodes verbinden organisaties die anders nooit samenwerken. Ze creëren duurzame partnerschappen tussen jeugd, welzijn, cultuur, onderwijs en buurtwerkingen. Precies dit kwetsbare samenwerkingsweefsel is wat verloren dreigt te gaan wanneer de continuïteit wordt doorbroken.

Het thema van de Zinneke Parade 2026 – DROOM

Jacques Brel wist het al: on ne réussit qu'une seule chose, on réussit ses rêves.

Het thema van de editie 2026, “DROOM”, is uitstekend gekozen. Met dit thema nodigt Zinneke alle Brusselaars uit om de verbeelding opnieuw centraal te zetten in hoe we samenleven. Dromen zijn geen luxe, maar een motor van verandering. “DROOM” herinnert ons eraan dat elke transitie begint met een idee, een verlangen, een perspectief dat nog niet bestaat maar wél mogelijk is.

In een stad als Brussel betekent dromen: nieuwe vormen van samenleven verbeelden, de grenzen van creativiteit oprekken, tonen dat diversiteit geen barrière is maar een bron van inspiratie. Zinneke vraagt de Brusselaar niet om toeschouwer te zijn, maar mede-maker van die droom.

En precies daarom is dit thema zo krachtig in de huidige politieke context. We leven in een tijd die weinig hoopvol aanvoelt: een gewest zonder regering, voorlopige twaalfden, organisaties die niet weten of ze kunnen voortbestaan. De onzekerheid kwelt niet alleen instellingen, maar ook mensen.

Net dan is “DROOM” geen ontsnapping, maar een tegengewicht. Wanneer de politiek lijkt stil te staan, heeft een samenleving des te meer nood aan plekken waar verbeelding een plaats krijgen. Door zekerheid te geven aan een project dat dromen centraal stelt, geven we zekerheid aan de hoop van duizenden Brusselaars. We tonen dat creativiteit, samenwerking en ontmoeting kunnen blijven bestaan, zelfs wanneer de politieke horizon troebel is.

Budgettaire impact

Vandaag staat de financiering van Zinneke op losse schroeven. De huidige gewestelijke steun bestaat uit een jaarlijkse subsidie van 360.000 euro via urban.brussels – tot 2023 was dat 391.000 euro – aangevuld met 60.000 tot 100.000 euro van Imago Brussel, afhankelijk van een jaar met of zonder Parade. Zinneke beschikt ook over drie GECO-medewerkers die essentieel zijn om het kernteam overeind te houden. Samen vertegenwoordigen die gewestelijke middelen ongeveer 35 procent van het totale werkingsbudget.

Door de institutionele en budgettaire onzekerheid kan Zinneke vandaag haar toekomst niet voorbereiden. De organisatie heeft nu al beslist om in 2026 met slechts 13 in plaats van 20 Zinnodes te werken. Intussen is Zinneke zelf op zoek gegaan naar alternatieve middelen, onder meer via een mecenaatscampagne samen met de Koning Boudewijnstichting om de jeugdwerking te versterken. Maar giften en mecenaat kunnen geen structurele, voorspelbare overheidssteun vervangen.

Als wij pas op het einde van de begrotingscyclus of na lange onderhandelingen duidelijkheid geven, is het eenvoudigweg te laat. Een Parade voorbereiden is een traject van twee jaar. De continuïteit van het team en het netwerk is cruciaal; een onderbreking van één cyclus dreigt een sociaal weefsel van 25 jaar te doen uiteenvallen.

Zinneke moet dus nu duidelijkheid krijgen.

Voor de duidelijkheid: Zinneke vraagt vandaag geen extra middelen. Ze vragen enkel de garantie dat de financiering voor 2026 wordt voorzien, zodat ze samen met al hun partners de Parade van 30 mei 2026 kunnen realiseren, en hun werking duurzaam kunnen verderzetten.

De resolutie heeft ook oog voor het bredere kader: we vragen om een nieuw, structureel en meerjarig financieringskader uit te werken voor grote, terugkerende initiatieven van gewestelijk belang, zoals Zinneke. Initiatieven die aantoonbaar een grote sociale en culturele impact hebben, moeten kunnen rekenen op een duurzaam en voorspelbaar budgettair kader, los van de jaarlijkse discussies over facultatieve kredieten.

De recente periode van voorlopige twaalfden heeft pijnlijk duidelijk gemaakt dat een systeem dat vooral steunt op facultatieve subsidies zijn limieten bereikt heeft voor langlopende projecten met een grote maatschappelijke impact.

Meerjarenakkoorden, duidelijke doelstellingen, periodieke evaluatie: dat is niet alleen beter voor de organisaties, het is ook beter begrotingsbeheer voor dit Gewest.

Dankwoord en oproep tot unanimiteit

Mijnheer de voorzitter, beste collega’s,

Om al die redenen durven we vandaag uw steun vragen voor deze resolutie. De resolutie stond en staat open voor mede-ondertekening.  Ik wil mijn oprechte dank uitspreken aan de collega-indieners voor hun constructieve samenwerking. Heel wat collega’s hebben me ook al laten weten dat ze deze resolutie steunen. We durven hopen op een unanieme goedkeuring.

Zinneke is namelijk geen project van één partij of ideologie. Zinneke is een project dat alle Brusselaars verenigt, ongeacht taal, achtergrond of overtuiging. De Zinneke Parade belichaamt waar Brussel voor staat: trots op haar diversiteit, op haar sociale en culturele weefsel, en op haar vermogen om mensen te verbinden. Met deze resolutie vragen we aan de regering om dat ook in budgettaire keuzes om te zetten: door nu de nodige middelen vrij te maken voor 2026, en door werk te maken van een duurzaam, meerjarig financieringskader.

Zinneke is van ons allemaal, en haar toekomst is het waard om te verzekeren.

Ik dank u.

Benjamin Dalle