Ruim vier op de vijf journalisten merken een verruwing van de omgang met de pers de voorbije jaren. Zowat de helft werd al persoonlijk slachtoffer van fysiek dan wel verbaal geweld. Dat blijkt uit ruim tweehonderd antwoorden van journalisten op een enquête van de Vlaamse Vereniging van Journalisten (VVJ). Vlaams minister van Media Benjamin Dalle (CD&V) erkent het probleem en bekijkt met de federale ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken welke maatregelen mogelijk zijn. Tegelijk roept hij al zijn collega’s politici op om het goede voorbeeld te geven en het gepaste respect te betonen voor journalisten.
(Foto: Belga)
De VVJ peilde eind mei bij haar leden naar gevallen van agressie tegen journalisten. De aanleiding waren de recente bedreigingen aan het adres van DPG Media, die tot een ontruiming van het DPG-hoofdkwartier in Antwerpen hadden geleid. Nieuw is het fenomeen niet. Her en der in de samenleving wordt een verruwing van de omgangsvormen vastgesteld, en dat noopte de VVJ in 2019 al tot de inrichting van een specifiek Meldpunt voor agressie tegen journalisten. Tot nu noteerde dat Meldpunt al een 45-tal incidenten – waarop de VVJ in de mate van het mogelijke ook gepast probeert te reageren.
De VVJ-enquête releveert dat het probleem groter is dan dat. Op de vraag of men de jongste jaren een verruwing van de omgangsvormen merkt, antwoorden liefst 197 van de 239 deelnemers aan de enquête – of 82 procent – bevestigend. 127 respondenten, of 53 procent, kregen tijdens de uitoefening zelf al te maken met agressie. Nog eens 152 respondenten gaven aan een nabije collega te kennen die het lot onderging.
Soorten agressie
Zes op de tien respondenten werden het slachtoffer van verbaal geweld, op straat dan wel online. Een kleine minderheid ervoer fysiek geweld. Vier op de tien werden belaagd in openbare ruimten, vijf op de tien op internet. Facebook wordt aangewezen als het prominentste platform waar de fatsoensgrenzen worden overschreven. Laster en beledigingen komen vaak voor, maar in bijna de helft van de gevallen is er zelfs sprake van bedreiging en intimidatie.
Zo getuigt een freelancer dat belagers zijn ontslag eisten en hem zelfs aanspoorden ‘zichzelf van kant te maken’. Ook anderen getuigen over toenemende bedreigingen, die soms zelfs de vorm aannemen van een uitgebreide haatcampagne.
Zichtbaarheid
Hoe zichtbaarder de journalist, hoe groter de kans op agressie. Cameramensen en fotografen, maar ook redacteuren met een perskaart of -plaat kunnen een doorn in het oog zijn. Vooral tijdens betogingen, rellen en voetbalwedstrijden lopen ze kans op verbaal en in mindere mate fysiek geweld.
Een sportverslaggever: “Na afloop van een voetbalwedstrijd die anders uitdraaide dan verwacht, stond ik in het Bosuil stadion te wachten. Plots verscheen er een hooligan, die de micro uit mijn handen sleurde en weggooide. Daarna probeerde hij me vol woede bij de keel te grijpen. We kwamen volgens hem voor leedvermaak, en waren zogezegd niet objectief.”
Minister Dalle
(Foto: Belga)
In een reactie erkent Vlaams minister van Media Benjamin Dalle (CD&V) het probleem. Samen met zijn federale collega's Vincent Van Quickenborne (Justitie, Open Vld) en Annelies Verlinden (Binnenlandse Zaken, CD&V) bekijkt hij of er bij gewelddelicten strafverzwaring mogelijk is wanneer die tegen journalisten worden gepleegd, net zoals dat met enkele andere beroepscategorieën het geval is. Tegelijk roept de Mediaminister al zijn collega-politici op om alvast het goede voorbeeld te geven en journalisten steeds respectvol te behandelen.
(Tekst: VVJ)