Mijn parlementaire tussenkomst na het overlijden van Fabian

Geachte minister-president, beste collega’s,

Elf jaar oud. Fabian, een kind dat iets deed wat niet mocht – met een elektrische step rijden in een park – en daarvoor met zijn leven betaalde na politieoptreden. Laat ons even stilstaan bij wat dat betekent. Kinderen maken fouten, dat hoort bij het kind-zijn. Maar zulke fouten mogen nooit fatale gevolgen hebben. Fabian groeide op in een kwetsbare buurt, in een gezin met migratieachtergrond. Zijn tragische overlijden raakt ons allen diep.

Maar collega’s, dit is helaas geen geïsoleerd incident. Er zijn al te veel Fabians geweest in onze stad. Het is tekenend voor een structureel probleem in de relatie tussen politie en jongeren, vooral in kwetsbare buurten. Politiemensen werken in moeilijke omstandigheden, dat erkennen we. Net daarom zijn proportionaliteit en heldere beleidskaders essentieel. Maar precies die duidelijkheid ontbreekt vandaag, wat leidt tot wantrouwen en spanningen.

In de afgelopen dagen deelden burgers heel wat ervaringen over politieoptreden, zelfs bij kleine zaken als fietsen met een hoofdtelefoon, of het rijgedrag van de politie. Dit gebeurt niet alleen in kwetsbare wijken, maar overal. We kennen niet altijd de toedracht van deze feiten, maar het feit dat heel wat burgers zich niet veilig voelen bij het politieoptreden of het rijgedrag van de politie, moet ons stemmen tot nadenken.

De dood van Fabian vraagt om een structurele aanpak, een samenwerking over alle niveaus heen. We hebben geen nood aan politici die naar elkaar wijzen. We hebben nood aan één gecoördineerd geheel van initiatieven en acties, waarin elk niveau zijn verantwoordelijkheid neemt.

Ik geef alvast ingrediënten mee voor zo’n gecoördineerde aanpak.

Gemeenten kunnen onmiddellijk optreden:

• Een verbod op politievoertuigen in parken, tenzij bij dringende interventies.

• Meer zachte politieaanwezigheid, zoals patrouilles te voet, per fiets of te paard.

• Duidelijke communicatiekanalen voor burgers om incidenten veilig te melden.

• Eén coherent beleid over alle Brusselse gemeenten heen.

Politiezones dragen operationele verantwoordelijkheid:

• Voer interne evaluaties uit over patrouilles en achtervolgingen, en bewaak streng het rijgedag.

• Verplicht strikte achtervolgingsrichtlijnen met duidelijke criteria voor proportionaliteit.

• Maak toestemming via dispatch voor elke achtervolging verplicht.

• Investeer in opleiding en regelmatige scenario-oefeningen.

• Voorzie politievoertuigen van dashcams en verplicht verslaggeving na incidenten.

• Bouw structurele relaties op met jongeren en buurtbewoners.

Het Brussels Gewest heeft een cruciale coördinerende rol:

• Versterk en verbeter de rijopleiding in de gewestelijke politieschool, met aandacht voor de stedelijke context en kindvriendelijkheid.

• Laat Safe.Brussels zorgen voor regionale harmonisatie van het patrouillebeleid en de aanpak in elke politiezone.

• Werk aan gemeenschappelijke regelgeving en infrastructuur, inclusief camerabeleid en meldpunten.

• Zet de voorbereiding van één Brusselse politiezone hoger op de agenda: want zo worden alle Brusselaars overal in Brussel gelijk behandeld door de politie.

Ook federaal moeten we handelen:

• Zet aanbevelingen van het Comité P om in bindende wetgeving, vooral rond achtervolgingsrichtlijnen.

• Maak verplichte opleiding en regelmatige bijscholing voor politiechauffeurs nationaal bindend.

• Pas een proportionaliteits- en kindtoets toe bij alle politie-interventies.

• Versterk het Comité P en zorg voor centrale registratie en analyse van incidenten.

• Pak structureel racisme aan en zet in op preventieve jongerenprojecten om vertrouwen te herstellen.

Tot slot, laten we ook breder inzetten op het hervormen van de politiecultuur. Investeer in opleidingen rond onbewuste vooroordelen, werk actief aan niet-discriminerend optreden en versterk professionele weerbaarheid van agenten.

Collega’s, de tijd om te handelen is nu. Laten we politici van alle niveaus samenbrengen, niet om te discussiëren maar om met concrete initiatieven te komen. Minister-president, ik heb één simpele vraag voor u: bent u bereid om hier uw coördinerende rol in op te nemen?

Laat Fabians dood niet tevergeefs zijn. Zorg dat dit nooit meer gebeurt.