Tijdens de 16de Buitenspeeldag organiseren 255 gemeenten, steden en organisaties opnieuw tal van activiteiten voor kinderen en jongeren in Vlaanderen en Brussel. Dat is een recordaantal deelnemers. En daar blijft het niet bij: met het actieplan ‘Mee(r) naar buiten?!’ wil Vlaams minister van Jeugd Benjamin Dalle jongeren en kinderen ook op alle andere dagen van het jaar de deur uit krijgen. De tijd die kinderen en jongeren buitenshuis doorbrengen, daalt immers elk jaar opnieuw. De doelstelling is duidelijk: elk kind en elke jongere zou minstens twee uur per dag buiten moeten vertoeven.
De schermen van de vijf deelnemende kindertelevisiezenders (Nickelodeon, Nickelodeon junior, Ketnet, Ketnet junior en Studio 100) gaan op woensdag 19 april op zwart tussen 13 en 17 uur. Zo worden kinderen en jongeren uitgedaagd om buiten te gaan spelen. Maar de missie om het buitenzijn te verhogen, blijft niet beperkt tot deze ene dag.
Uit onderzoek is gebleken dat er nood is aan extra inspanningen. Kinderen en jongeren zijn immers steeds minder aanwezig in de buitenruimte. Dat is de verontrustende conclusie van het Grote Buitenspeelonderzoek uit 2019. In vergelijking met voorgaand onderzoek uit 2008 speelden 37 procent minder kinderen op straat, pleinen en in parken. Leefbaarheid, sociale cohesie en persoonlijke veiligheid zijn onmisbare elementen om in de buitenruimte te vertoeven. Daar ontbreekt het nog al te vaak aan, onder meer door bevolkingstoename, versnipperde infrastructuur en bodem- en luchtverontreiniging. In achtergestelde stadsbuurten komen daar ook nog eens problemen als onveiligheid en kindonvriendelijkheid van de leefruimte bij.
Kinderen en jongeren spenderen daarnaast steeds meer tijd aan digitale technologieën. In de Digimeter van 2022 gaf maar liefst 35 procent van de jongeren aan ‘verslaafd te zijn aan hun smartphone’. De gemiddelde leeftijd voor een eerste smartphone is, volgens het Apestaartjaren-onderzoek 2022, gedaald tot amper 8,4 jaar. En dat heeft medische gevolgen: het aantal mensen met bijziendheid neemt toe, met minder blootstelling aan daglicht buiten de voornaamste verklarende factor.
In de Participatiesurvey 2020-2021-2022 gaf amper 1 ouder op de 3 aan dat er in Vlaanderen voldoende plekken in de buurt zijn waar jongeren buiten kunnen samenkomen. Een kwart van de ouders vindt de woonbuurt onveilig om hun kinderen buiten te laten spelen. En dat terwijl de coronacrisis net heeft aangetoond hoe belangrijk de publieke ruimte voor kinderen en jongeren is. Jongeren gaven tijdens de pandemie duidelijk de boodschap dat de lockdown en het gebrek aan contact en ontmoeting met leeftijdsgenoten impact had op hun mentaal welbevinden. Kinderen en jongeren moeten kunnen spelen, sporten en elkaar ontmoeten.
Het actieplan ‘Mee(r) naar buiten?!’ bouwt verder op het Vlaams Jeugd en kinderrechtenbeleidsplan (JKP) 2020-2024. Een van de decretale beleidsdoelstellingen van dat plan is het creëren van ruimte voor kinderen en jongeren, door gezonde en leefbare buurten te , door in te spelen op ruimte, kind- en jeugdvriendelijke beleid, intergenerationeel samenleven, mobiliteit, huisvesting, zwerfvuil.
Vlaams minister van Jeugd Benjamin Dalle maakte al in 2022, met de projectoproep ‘Investeringssubsidies voor Kwaliteitsvolle Basisinfrastructuur’, bijna 4 miljoen euro vrij voor jeugdinfrastructuur. Dat geld wordt geïnvesteerd in 70 goedgekeurde nieuwe of renovatieprojecten. Met het actieplan zet minister Dalle verder in op een heus buitenbeleid in Vlaanderen en Brussel. De klemtoon ligt op drie voorname actiedomeinen: verder onderzoek en kennisopbouw, kennis- en expertisedeling, en het informeren, ondersteunen en inspireren. Zo werd de nieuwe website www.buitenspelen.be gelanceerd. Deze portaalsite bundelt alle informatie over buiten spelen en buiten spelen, 365 dagen lang. De bestaande speeldatabank www.speelidee.be wordt uitgebreid en gelinkt aan buitenspelen.be. Deze is meer gericht op ondersteuning van (groot)ouders die op zoek zijn naar gericht advies.
Voor lokale besturen komt er begin 2024 een inspiratiedag rond ‘Mee(r) naar buiten?!’, die bedoeld is om de besturen te inspireren en te ondersteunen in het vormgeven van een buitenspeelbeleid en beleid rond jongeren in de publieke ruimte. De campagne #365dagenbuitenspelen legt de nadruk op het belang van buiten zijn en buiten te vertoeven.
Vlaams minister van Jeugd Benjamin Dalle: “Het actieplan ‘Mee(r) naar buiten?!’ is zowel een uitnodiging als een ambitie voor kinderen en jongeren. We willen hen stimuleren en aanmoedigen om buiten te komen spelen, ontmoeten en vertoeven. Er bestonden al veel goede initiatieven in de jeugdsector. Met dit nieuwe actieplan bundelen we de krachten en zorgen we voor meer samenwerking en coördinatie. Zo willen we dat elk kind en elke jongere minstens twee uur per dag in de openbare ruimte doorbrengt.”
Jurgen Sprangers, directeur van Bataljong vzw: “Iedereen heeft recht op de publieke ruimte. Voor tieners en jongeren is die zelfs essentieel voor hun ontwikkeling. In het bijzonder wanneer ze opgroeien in krappe woningen, gezinnen onder stress of in isolatie. Jongeren moeten er elkaar kosteloos en vrij kunnen ont-moeten, bewegen, zich uitdrukken, … Dat maakt hen tot wie ze zijn. Samen met lokale besturen en middenveldpartners willen we bouwen aan een ruimtelijk, sociaal en pedagogisch beleid voor hun plaats in de publieke buitenruimte.”
Tine Bergiers, voorzitter Goe Gespeeld!: “De Buitenspeeldag is een prachtig succesverhaal. Heel Vlaanderen en Brussel zet vandaag het belang van buiten spelen en zijn met veel toeters en bellen op de kaart. Laten we gebruik maken van dat enthousiasme om dat belang 365dagen van het jaar te benadrukken. De Buitenspeeldag is zo de start van een heus buitenspeeljaar.”
Johan Meire, inhoudelijk coördinator bij Kind & Samenleving vzw: “Buitenspelen heeft voor kinderen een onvervangbare waarde. In hun buurt bieden diverse speelplekken ook telkens andere speelkansen. Kinderen ontmoeten er andere kinderen, maken er vrienden, spelen en ruziën er samen. Maar juist dat buitenspelen in de buurt gaat achteruit, en daar maken we ons zorgen over. Als we die trend willen keren, kan een buitenspeelbeleid het verschil maken.”
Het actieplan ‘Mee(r) naar buiten?!’ kwam tot stand in samenwerking met het Departement Cultuur, Jeugd & Media van de Vlaamse overheid, de Vlaamse Dienst Speelpleinwerk, Goe Gespeeld!, Kind & Samenleving vzw, Bataljong, de Ambrassade, het Vlaams Netwerk Kind- en Jeugdvriendelijke Steden en Gemeenten en Netwerk Lokaal Sportbeleid.
Comments