Benjamin Dalle, Vlaams minister van Jeugd en Armoedebestrijding, en Hilde Crevits, Vlaams minister van Welzijn, reageren op de open brief van dokter Van Lomberghen in De Morgen.
Beste dokter Van Lomberghen,
Met pijn in het hart lazen we uw open brief in De Morgen. We horen en erkennen de noodkreet. Mentaal welzijn van jongeren staat hoog op onze agenda. Het thema verdient onze volle aandacht, en we kunnen niet anders dan vaststellen: we zijn er nog niet. Als ministers komen we vaak op plekken waar kinderen en jongeren samenkomen. Wat uit de gesprekken met hen vaak naar boven komt, is dat ze niet beoordeeld of veroordeeld willen worden. Ze willen vooral een luisterend oor.
Mentale problemen bij jongeren bespreekbaar maken, is een eerste stap. Onze jeugd moet weten dat er geen taboe rust op je minder goed in je vel voelen. Het is oké om erover te spreken, met elkaar of met vertrouwenspersonen. Om die reden hebben we initiatieven als de jongerentelefoon Awel en noknok.be extra ondersteuning gegeven. We willen ook het aantal OverKop-huizen uitbreiden, waar jongeren laagdrempelig terechtkunnen. We zetten in op innovatie en online hulpverlening, want dat past beter binnen de leefwereld van jongeren.
Is er meer nodig? Absoluut. Investeren in geestelijke gezondheidszorg is, zoals u aanhaalt in uw brief, een essentieel onderdeel van een goed beleid om de problemen aan te pakken. De Vlaamse regering heeft recent een nieuw crisis- en actieplan jeugdhulp goedgekeurd. De signalen vanuit het werkveld worden gehoord. Ook op federaal vlak zijn er al stappen gezet om psychologische consultaties betaalbaarder te maken. Op termijn moet de geestelijke gezondheidszorg op dezelfde manier behandeld worden als de fysieke. Tegelijk zal een curatief beleid alleen niet volstaan. Ook een preventieve aanpak is van levensbelang. We moeten niet alleen de wachtlijsten wegwerken, we moeten eerst en vooral vermijden dat jongeren op die wachtlijsten terechtkomen.
De perceptie bestaat nog al te vaak dat we alleen moeten kijken naar de situatie van het kind in de thuisomgeving en op school. Maar wat met alle tijd die ze daarbuiten doorbrengen? Die vrijetijdsbesteding speelt een cruciale rol in het welzijn van onze jeugd. Een treffend voorbeeld daarvan vind je bij Villa Homaar, een organisatie die vanuit het jeugdbeleid ondersteuning krijgt. De psychologen in deze organisatie hebben er bewust voor gekozen om hun werk in de psychiatrie in te ruilen voor therapie via vrijetijdsactiviteiten als dans, muziek, kunst, …
Die focus op vrijetijdsbeleving kadert ook in een bredere visie, die vervat zit in het Vlaamse jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan. Jongeren hebben nood aan een plek waar ze eigenwaarde en zelfvertrouwen krijgen. Daarnaast moeten we onze jeugd actief betrekken bij het ontwerpen van openbare ruimtes. We hebben dan ook fors geïnvesteerd in infrastructuur voor en met jongeren. U haalt terecht de link met armoede aan. Het klopt als een bus: de strijd voor een beter mentaal welzijn bij jongeren is tegelijk ook een strijd tegen armoede.
Als ministers hebben we niet alleen hét zaligmakende antwoord op de mentale problemen bij onze jeugd. Daarom is onze boodschap vooral: laten we kinderen en jongeren betrekken en er met vereende krachten onze schouders onder zetten.
Beste dokter Van Lomberghen, wij nodigen u graag uit voor een gesprek om te bekijken welke acties we extra kunnen ondernemen.