Reorganisatie van Brusselse vastgoed levert 12 miljoen op tegen 2030 — “Ook centralisatie van kabinetten in de maak – kostprijs: 27 miljoen euro”

[ Begroting ] De hervorming van het vastgoedbeleid van de Brusselse gewestelijke administraties begint tastbare resultaten op te leveren. Dat bleek tijdens de toelichting van minister Sven Gatz in de commissie Financiën, op vraag van cd&v-parlementslid Benjamin Dalle. Daarnaast bracht Dalle aan het licht dat het Brussels Gewest werkt aan een centralisatie van de kabinetten in het kantorencomplex van de minister-president. De kostprijs voor dit renovatieproject bedraagt maar liefst 27,6 miljoen euro. – Brussel, 19 mei 2025

Vandaag is er nog slechts 0,6 werkplek per ambtenaar. Daarmee haalt het gewestelijke vastgoedprogramma OPTIris een van zijn belangrijkste doelstellingen. Tegen 2030 zal de operatie een structurele besparing van 12 miljoen euro per jaar opleveren, vooral door het terugdringen van het aantal gehuurde gebouwen. Nu al is een jaarlijkse besparing van 6,1 miljoen euro gerealiseerd.

De Iris Tower groeit daarbij steeds meer uit tot het zenuwcentrum van de Brusselse administratie. Door de invoering van de 0,6-norm voor werkplekken kwamen vijf verdiepingen vrij in het gebouw. Talent Brussels en Paradigm verhuisden er met in totaal 895 personeelsleden naartoe. Door het personeelsmoratorium en openstaande vacatures komt dit neer op een netto-toename van zo’n 600 medewerkers.

Intussen huisvest de Iris Tower ook Brussel Fiscaliteit, Paradigm, Talent Brussels en de Gewestelijke Overheidsdienst Brussel. In totaal gebruiken 3.367 personeelsleden van vier instellingen samen 2.243 werkposten. De aanwezigheidspieken – vooral op dinsdag en donderdag – worden vandaag beter gespreid en beheerd. Op piekmomenten waren er tot 1.400 mensen aanwezig, een stijging van 12% ten opzichte van vroeger, maar dat cijfer is inmiddels gestabiliseerd.

De samenvoeging van vier administraties maakt een efficiënter gebruik van kantoorruimte mogelijk. “In deze begrotingscontext telt elke vierkante meter die we niet meer hoeven te huren. We moeten blijven kijken waar we kunnen centraliseren en rationaliseren. De Iris Tower speelt daarin een sleutelrol,” aldus Benjamin Dalle.

Ook andere administraties voeren rationalisatieoefeningen uit. Een overzicht van alle geplande operaties is terug te vinden in de bijgevoegde tabel.

Alle kabinetten samen op de site Hertog/Regent

De hervorming beperkt zich niet tot de administraties. Ook de politieke kabinetten worden mee in de oefening betrokken in het project OPTICAB. Volgens minister Gatz is het de bedoeling om alle kabinetten te centraliseren aan de Hertogstraat/Regentlaan, in het gebouw van de minister-president, dat in eigendom is van het Brussels Gewest. De bestaande huurovereenkomsten van kabinetten zullen worden opgezegd.

De Hertog/Regent-site zal grondig gerenoveerd worden. De Brusselse bouwmeester wordt betrokken. Het project moet volgens de minister een voorbeeldfunctie hebben, met aandacht voor duurzaamheid, hernieuwbare energie, circulair bouwen en gedeeld gebruik van ruimtes. Zo zouden kabinetten onder meer gebruikmaken van gemeenschappelijke vergaderzalen en gedeelde faciliteiten. Op 27 maart is een opdracht gegund aan een projectontwerper. De kosten voor het project worden geraamd op 27,6 miljoen euro.

Benjamin Dalle steunt de centralisatie, maar plaatst wel stevige vraagtekens bij het bedrag van de renovatie.

“Centralisatie is verdedigbaar en kan de samenwerking tussen Brusselse ministers verbeteren. In Vlaanderen gebeurt iets gelijkaardigs op het Martelarenplein. Maar in deze budgettaire context mag dit geen prestigeproject worden. 27 miljoen euro is niet niets. Bovendien moet dit project rekening houden met een vermindering van het aantal kabinetsleden. De politiek moet het goede voorbeeld geven. Cd&v pleit al langer voor de vermindering van de omvang van de Brusselse kabinetten. Voor cd&v moet dit project dezelfde soberheid uitstralen.”

De minister een terugverdientijd van zes jaar, onder meer via besparingen op lopende huurovereenkomsten om de kabinetten te huisvesten. Door het opzeggen van de huurovereenkomsten in de Kunstlaan en Zenith eind 2025 en de Botanic Tower eind 2029, bespaart het Brussels Gewest jaarlijks 5 miljoen euro.

Bijlage – Overzicht jaarlijkse besparingen vastgoedstrategie Brussels Gewest

(bron: commissie Binnenlandse Zaken, antwoord minister Gatz op vraag van Benjamin Dalle – mei 2025)

Locatie / Maatregel	Jaarlijkse besparing (euro)
Paradigm (verhuis naar Iris Tower)	€2.000.000
Talent Brussel (verhuis naar Iris Tower)	€1.500.000
Kabinetten Gatz en Persoons (einde huurcontracten)	€1.500.000
Bruxelles Propreté (relocalisatie tegen 2026)	€1.300.000
Actiris (verhuis Koningsstraat → AstroToren)	€800.000
Net Brussel (einde huurcontract in 2026)	€1.500.000
Parking / Innoviris Hub (einde huurcontracten)	±€1.500.000
Botanic Building (einde huurcontract vanaf 2029)	€3.300.000

TOTAAL verwachte jaarlijkse besparing tegen 2030: minstens €12.000.000

Actueel al gerealiseerde jaarlijkse besparing: €6.100.000