Vlaams minister van Media Benjamin Dalle was op 23 en 24 oktober te gast in het epicentrum van het Nederlandse medialandschap. Hij kreeg een rondleiding op de redacties van de Nederlandse kranten de Volkskrant en Trouw in Amsterdam, en bezocht daags nadien het Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid en het hoofdkwartier van openbare omroep NPO, in het Media Park in Hilversum. Met het bezoek versterkt Dalle de samenwerking tussen Vlaanderen en Nederland op vlak van media.
In 2021 besliste Vlaams minister van Media Benjamin Dalle om de samenwerkingsovereenkomst met BVN, voluit ‘het Beste van Vlaanderen en Nederland’, niet meer te verlengen. Via deze satellietzender konden Vlamingen naar Nederlandse programma’s kijken en omgekeerd. De Vlaamse Regering investeerde jaarlijks ongeveer 1 miljoen euro in dit project. “Maar wie dacht dat het afbouwen van BVN meteen ook het einde van Vlaams-Nederlandse mediasamenwerking zou betekenen, kwam bedrogen uit. Integendeel, we hebben in de voorbije jaren de inspanningen zelfs verhoogd,” zegt minister Dalle. “In plaats van BVN hebben we ervoor gekozen om de investeringen te spreiden over verschillende projecten en initiatieven, met als voornaamste doelstelling: het Vlaamse en het Nederlandse medialandschap nog dichter naar elkaar laten toegroeien, en tegelijk inspelen op technologische en maatschappelijke evoluties – denk maar aan digitalisering.”
Een overzicht van de beslissingen tussen 2021 en nu:
Natuurlijk spreekt het voor zich dat de openbare omroepen, respectievelijk VRT en NPO, nauw met elkaar samenwerken. Dat uit zich in vier domeinen, goed voor een investering op jaarbasis van 150.000 euro vanuit de Vlaamse regering:
Contentcreatie: vanaf 2024 gaan de omroepen om het engagement aan om jaarlijks minstens twee coproducties op te zetten
Contentuitwisseling: het uitwisselen van programma’s
Technologie en innovatie: beide omroepen bundelen de krachten voor hun digitale aanbod. Onder meer op vlak van kinderprogrammatie (Ketnet en Ketnet Junior aan Vlaamse kant en Zappelin/Zapp bij de Nederlanders) zijn al heel wat stappen gezet.
Maatschappelijke meerwaarde: de educatieve VRT-projecten STIP IT (de actie van Ketnet tegen pesten) en EDUbox (een educatief concept van VRT NWS om jongeren uit het middelbaar onderwijs te laten kennismaken met een maatschappelijk thema) krijgen een Nederlandse variant.
Sinds 2021 stelt het Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF) jaarlijks 500.000 euro ter beschikking voor Vlaams-Nederlandse audiovisuele coproducties, podcasts en games.
In 2022 besliste de Vlaamse Regering om jaarlijks 75.000 euro te investeren in het Fonds Pascal Decroos, dat deze middelen gebruikt om Vlaams-Nederlandse onderzoeksjournalistiek te stimuleren. Het is de bedoeling om nog meer in te zetten op samenwerking rond onderzoeksjournalistiek. Recent werd de Vlaams-Nederlandse Journalistenbeurs, een verzameling van beurzen die worden toegekend aan Nederlandse en Vlaamse journalisten voor diepgaand onderzoek, stopgezet vanuit Nederlandse hoek. “We willen graag, samen met Nederland, kijken naar nieuwe initiatieven om gemeenschappelijke onderzoeksjournalistiek te bevorderen”, zegt minister Dalle.
Kenniscentrum Mediawijs krijgt sinds 2022 elk jaar 50.000 euro om projecten op poten te zetten die de mediawijsheid van burgers over de landsgrenzen bevorderen. Daarnaast vieren zowel Mediawijs als de Nederlandse evenknie Netwerk Mediawijsheid in 2023 een jubileum, want ze bestaan respectievelijk 10 en 15 jaar. Om dat te vieren brachten ze een gezamenlijk jubileummagazine uit en wordt er extra ingezet op kennisuitwisseling.
Filmfestival Oostende kreeg vorig jaar 50.000 euro om verschillende Vlaams-Nederlandse projecten op poten te zetten, zoals de première van de Belgisch-Nederlandse coproductie ‘Arcadia’, en de organisatie van ‘Grenzeloos Netwerken’: een debat waarin filmmakers, omroepen en streamers met elkaar in gesprek gingen over de diverse mogelijkheden van samenwerkingen.
In Vlaanderen werd de website persveilig.be gelanceerd, gebaseerd op het gelijknamige Nederlandse initiatief en bedoeld om de veiligheid voor Vlaamse journalisten te verbeteren. Ook omgekeerd kijkt Nederland naar Vlaanderen: zo is minister Dalle op zondag 28 oktober te zien in het Nederlandse programma Mediastorm, om er de acties tegen grensoverschrijdend gedrag in de Vlaamse mediasector toe te lichten. De aanleiding is een uitzending van Mediastorm over de Vlaamse documentaire ‘Het Proces Dat Niemand Wou’. Eerder werd met de Nederlanders info uitgewisseld over het Vlaamse actieplan tegen grensoverschrijdend gedrag in de mediasector. In Nederland werd vorige maand een gelijkaardig initiatief gelanceerd.
In totaal heeft de Vlaamse Regering deze legislatuur al 1.782.500 euro geïnvesteerd in Vlaams-Nederlandse mediasamenwerking. “Een noodzakelijke investering, want deze twee regio’s zijn nauw met elkaar verbonden. Aangezien we dezelfde taal spreken, hebben we een sterke gedeelde culturele component. Het is dus in het belang van onze mediasector, en de Vlamingen en Nederlanders, om die samenwerking verder vorm te geven,” besluit minister Dalle.
Amsterdam en Hilversum
Om de samenwerking te stimuleren bracht minister Dalle een tweedaags bezoek aan Amsterdam en Hilversum. Op maandagavond bracht hij een bezoek aan de redacties van Trouw en de Volkskrant in Amsterdam. “Beide kranten, die als onderdeel van DPG Media ook een sterke Vlaamse link hebben, beschikken over een opvallend sterke en onafhankelijke redactie. Ik was onder de indruk van hun manier van werken en hun streven naar kwaliteit,” zegt Dalle.
Opvallend: op de redactievloer van beide kranten is ook The Moscow Times gevestigd, een onafhankelijke Russische online krant met een Russische en Engelse website. Sinds de Russische inval in Oekraïne opereert deze krant, die zich kritisch uitlaat over het Russische regime, vanuit Amsterdam. Sinds de verhuis uit Rusland heeft The Moscow Times overigens meer lezers dan ooit. Dalle: “Het verhaal van The Moscow Times is indrukwekkend. De journalisten tonen elk dag opnieuw moed en doorzettingsvermogen. Ook in moeilijke en soms levensbedreigende omstandigheden willen ze aan onafhankelijke en kritische journalistiek blijven doen. Dat verdient mijn diepste respect.”
Op dinsdag zette minister Dalle zijn werkreis verder in Hilversum, het kloppend media-hart van Nederland. In de voormiddag bezocht hij het Instituut voor Beeld & Geluid. Daar woonde hij een evenement bij van Kenniscentrum Mediawijs en de Nederlandse tegenhanger Netwerk Mediawijsheid. Nederlanders en Vlamingen kunnen immers heel wat van elkaar leren op het vlak van mediawijsheid. Nadien stond een bezoek aan het Mediamuseum en het uitgebreide Nederlands audiovisueel archief op het programma. In de namiddag volgde een rondleiding op de redactievloer van NPO, de Nederlandse openbare omroep. De minister had er gesprekken met onder meer Frederieke Leeflang, voorzitter van de Raad van Bestuur van NPO.
“Ik stel vast dat, hoewel er ook verschillen zijn, zowel bij Vlaamse als Nederlandse media dezelfde thema’s vaak naar boven komen. Zo zoekt men ook bij NPO naar creatieve manieren om jongeren aan te spreken, een belangrijke, maar moeilijk te bereiken doelgroep. Ook bij VRT en andere Vlaamse media is dit een actueel vraagstuk. Het maakt opnieuw duidelijk dat samenwerking voor alle partijen voordelig kan zijn”, besluit Dalle.
